چگونه قرآن را تفسیر کنیم

چگونه قرآن را تفسیر کنیم
تفسیر آیات قرآن دارای روشها و مراحل مختلفی است که به آنها اشاره می‏نمائیم:
1-    تفسیر قرآن با قرآن
برای نمونه خداوند در قران می‏فرماید: (مالک یوم الدین) (فاتحه/4) (خداوند مالک و پادشاه روز قیامت و حساب و جزا است). تفسیر و بیان کلمه (یوم الدین) در این آیات آمده است.
(ثم ما أدرک ما یوم الدین، یوم لا تملک نفس لنفس شیئاً و الأمر یومئذ لله) (انفطار/18-19).
(باز هم عظمت آن روز را چگونه توانی دانست، روزی که هیچ کس برای کس دیگری قادر بر انجام کاری نیست و تنها حکم و فرمان در آن روز با خداست).
در اینجا با تطابق دادن بین این دو آیه با آیه اولی مفهوم کلمه (یوم الدین) بیشتر و بهتر آشکار شد.
2-    تفسیر قرآن با حدیث
خداوند می‏فرماید: (و أنزلنا الیک الذکر لتبین للناس ما نزّل الیهم و لعلهم یتفکرون) (نحل/44).
(و بر تو – محمد – قرآن را نازل کردیم تا بر امت آنچه فرستاده شده بیان کنی تا عقل و فکرت به کار بندند).
و پیامبر (ص) نیز فرموده اند: (ألا و إنی أوتیت القرآن و مثله معه) (صحیح ابوداود) (آگاه باشید که به من قرآن و چیزی مثل آن – سنت – داده شده است).
[مترجم: البته در اینجا باید به این نکته – بحث تبیین قرآن و چگونگی آن – اشاره شود که آیات دیگری نیز در قرآن برای بیان نقش پیامبر (ص) در تبیین قرآن آمده که می‏تواند معنای مبین بودن پیامبر را بهتر بیان کند.
بطور مثال می‏توان به آیات (آل عمران/187 و بقره/159) اشاره کرد که در این آیه خداوند معنا و مفهوم کلمه تبیین را در مقابل کتمان آورده است، یعنی می‏خواهد به ما بگوید که تبیین یعنی بیان واقعیتها آنگونه که هست و عدم پنهان و رد کردن آنها، پس پیامبر (ص) قرآن را با لحن شیوا و زبان حال و قال، توضیح داد و تشریح نمودند].
یا این فرموده پیامبر (ص) که می‏فرماید: (الصراط: الإسلام) (صحیح ترمذی) (یعنی صراط مستقیمی‏که در قرآن از آن بحث نموده، همان اسلام است). (المغضوب علیهم: الیهود، و الضالین: النصاری) (محقق کتاب جامع الأصول می‏گوید حدیث حسن است) (منظور از مغضوب علیهم در قرآن، یهودیان و ضالین، مسیحیان هستند).
3-    تفسیر قرآن با اقوال صحابه (رض)
خداوند می‏فرماید: (أو لامستم النساء) (نساء/43) (اگر زنانتان را لمس کردید) عبدالله بن عباس (رض) در مورد این آیه می‏فرماید که کلمه (لامستم) به معنای (جامعتم) (یعی با زن همبستر شدن و دخول کردن به او ) است. و صرف لمس کردن ظاهری را شامل نمی‏شود. ابن کثیر در تفسیرش به این مطلب اشاره کرده است.
4-    تفسیر قرآن با اقوال تابعین (رض)
چون تابعین اشخاصی هستند که دست پرورده صحابه می‏باشند و تفسیر قرآن را از آنها به ارث برده اند و در مکتب اصحاب رسول به رشد و بالندگی رسیده‏اند.
خداوند می‏فرماید: (ثم إستوی إلی السماء) (بقره/29) (و سپس خداوند به سوی آسمان استوی کرد).
مجاهد و ابولعالیه- دو نفر از تابعین – در تفسیر این آیه می‏گویند کلمه (استوی) به معنای (علا و ارتفع: بلند و بالا) است.  پس معنای آیه چنین خواهد شد: (و سپس خداوند بر عرش بلند و مرتفع شد).
5-    تفسیر قرآن با زبان و قواعد عربی
خداوند می‏فرماید: (ایاک نعبد و ایاک نستعین) (فاتحه/5)، در این آیه خداوند مفعول (إیاک) را قبل از افعال (نعبد و نستعین) آورده است و می‏خواهد مسئله را منحصر و مخصوص به خویش گرداند.
[مترجم: منظور خداوند این است که فقط او پرستش شود و در اموراتی که بشر قادر به انجام آن نیست فقط از خداوند یاری خواسته شود، پس در نتیجه هر گونه پرستش بغیر از پرستش خداوند باطل و مردود است و هر گونه درخواست یاری و کمکی که در قدرت مخلوق نباشد، نباید از او تقاضا کرد و فقط از خداوند باید خواست برای تبیین این موارد است که خداوند مفعولش را قبل از فعلش بیان کرده، زیرا اگر مفعول در اینجا بعد از فعل بیان می‏شد، آنگاه معنایش اینطور می‏شد که هم می‏توان خدا را پرستید و هم همراه پرستش خداوند، غیر خدایان نیز پرستش شوند و در این حالت هیچ گونه نشانی از تخصیص پرستش برای خداوند متعال وجود نداشت).
معنای سوره و آیه
1-    سوره: به قسمت یا بخشی از قرآن که حداقل شامل سه آیه یا بیشتر باشد سوره گفته می‏شود. قرآن دارای 114 سوره است که بلندترین آن سوره بقره و کوتاهترین آن سوره کوثر است.
کلمه (السورة) از کلمه (سَوَّرَ) که به معنای حدود و دور بر است گرفته شده، مثل (سَوَّرَ المدینةَ) (دور شهر را دیوار کشید) و در سور قرآن نیز چند آیه با هم در یک محدوده و دایره قرار گرفته‏اند.
یا کلمه (السورة) ممکن است از کلمه (سور) به معنای نوشیدن گرفته شده و به معنای پس مانده آب یا غذایی است یا باقی مانده از چیز کلی تر است و در مورد سوره قرآن نیز چنین است که هر سوره قسمت و پس مانده ای از کل قرآن است. اما ریشه‏یابی اول درستتر است که می‏گوید (سورة) از (سَوَّر) گرفته شده است.
و این گفته شاعر نیز این مطلب را بهتر تأیید می‏کند که می‏گوید:
«الم تر أن الله أعطاک سورة                          تری کل ملک دونها تیذبذب
(چرا آن شهامت و بزرگی و برتریی که خداوند به او عطا کرده است را نمی‏بینی که دیده می‏شود تمام پادشاهان در مقابل او به لرزه در می‏آیند).
2-    آیه
معنای اصلی آیه (العلامة، به معنای نشانه و علامت) است. خداوند می‏فرماید:
(و قال لهم نبیّهم إنّ آیة ملکه أن یأتیکم التابوت فیه سکینة من ربکم) (بقره/248).
(پیامبرشان به آن گروه گفت که نشانه پادشاهی او این است که برای شما تابوتی را می‏آورد که در آن سکینه از طرف خداوند است).
آیه عبارت از جمله ای مستقل نسبت به قبل و بعد از خودش، و در حدیث آمده است که پیامبر (ص) قرائت قرآن را تکه تکه می‏خواند، یعنی آیه، آیه قرآن را تلاوت می‏کرد و در آخر هر آیه‏ای توقف کوتاهی می‏کرد و می‏فرمودند: (الحمد لله رب العالمین) لحظه‏ای می ایستاد و ( الرحمن الرحیم) را می‏گفت و لحظه‏ای درنگ می‏کرد و ( مالک یوم الدین) را می‏گفت، تا آخر سوره همین طور قرائت می‏نمود.
آیه گاهی به معنای چیزی که برخلاف عادت و روش سنتی نیز باشد، می‏آید. همچنانکه خداوند می‏فرماید: (و قالوا لن نؤمن لک حتی تفجر لنا من الأرض ینبوعا) (إسرأء/90) (و گفتند ما هرگز به تو ایمان نمی‏آوریم تا آنکه از زمین برای ما چشمه آبی بیرون آری).
در هر دو آیه به این مسئله اشاره شده که چرا معجزه و نشانه‏ای از طرف خداوند بر پیامبر (ص) نازل شده است. و این نشانگر معنای آیه است که در مقابل عادات و روشهای عادی زندگی به کار برده‏اند.
نامهای سوره فاتحه
سوره فاتحه در مکه نازل شده و دارای هفت آیه است که در این باره هیچ گونه اختلافی وجود ندارد.
بعضی نامهای سوره فاتحه از این قبیلند:
1-    أم القرآن: پیامبر (ص) فرمودند: (من صلی صلاة لم یقرأ فیها بأم القرآن، فهی خداج، خداج، خداج غیر تمام)  (هر کس که نماز را بدون ام القرآن – فاتحه – بخواند، نمازش تمام نیست،تمام نیست، تمام نیست).
2-    أم الکتاب: بخاری (رح) می فرماید: سوره فاتحه به این دلیل ام الکتاب نامگذاری شده که قرآن با آن آغاز می‏شود و اولین سوره قرآن است و در نماز نیز اول چیزی است که آغاز می‏شود.
3-    السبع المثانی
(و لقد آتیناک سبعاً من الثمانی و القرآن العظیم) (حجر/87) (ای محمد، حقیقتاً ما هفت آیه با ثنا و این قرآن با عظمت را بر تو فرستادیم).
4- القرآن العظیم
همان آیه 87 سوره حجر دلیل بر این نام است و همچنین پیامبر (ص) در حدیثی هر 4 اسمی را که تا حال ذکر شده آورده‏اند: (الحمد لله رب العالمین، أم القرآن، أم الکتاب و السبع المثانی و القرآن العظیم).
(الحمد لله رب العالمین – فاتحه – ما در قرآن، ما در کتاب، هفت آیه‏ای که تکرار می شوند و قرآن بزرگی است).
5- فاتحة الکتاب
پیامبر (ص) فرمودند: (لا صلاة لمن لم یقرأ بفاتحة الکتاب)  (نماز کسی که فاتحة الکتاب را در آن نمی خواند درست نیست). فاتحة الکتاب همان آغاز و شروع قرآن است و بدلیل اینکه نماز گذارد در وهله اول شروع به قرائت آن می‏کند به فاتحة الکتاب مشهور است.
6-    الصلاة
پیامبر (ص) در حدیثی قدسی می فرمایند: (قسمت الصلاة بینی و بین عبدی نصفین فإذا قال العبد: الحمد لله رب العالمین قال الله:حمدنی عبدی)  (سوره فاتحه – الصلاة – را بین خود و بندگانم به دو قسمت تقسیم کردم هرگاه بنده ام می‏گوید: حمد و ستایش برای پروردگار جهانیان است، خداوند بزرگ می‏فرماید: بنده ام مرا ستایش کرده است).
در این حدیث سوره فاتحه به اسم نماز نامگذاری شده، چون یکی از ارکان نماز است و نماز بدون آن ناقص و باطل است.
7-    الحمد
(الحمد لله رب العالمین) (فاتحه/2) (تمام حمد و ستایش برای خالق جهانیان است).
8-    الرقیة
پیامبر (ص) به ابوسعید خدری فرمود: (و ما یدریک أنها رقیة) (تو نمی دانی که سوره فاتحه، رقیه – پناه بردن و دعا کردن به خداوند – است).
9-    اساس القرآن
این اسم را عبدالله بن عباس (رض) روی سوره فاتحه گذاشت و می‏گفت: سوره فاتحه پایه و بنیان قرآن است.
10-    الواقیة
این اسم را سفیان بن عینیه (رح) روی سوره فاتحه قرار داد، و به معنای حفاظت و محافظت کردن است و خود را به خداوند سپردن و واگذار کردن نیز معنا می‏دهد.
11-    الکافیة
این اسم را یحیی بن کثیر (رح) روی سوره فاتحه گذاشت و از (کفی) به معنای، بس و کافی و کفایت کننده آمده است.

فضائل سوره فاتحه
فرموده اول:
از ابوسعید بن المعلی (رض) روایت است که: [روزی در حال خواندن نماز بودم که پیامبر (ص) مرا صدا زد و من نیز به او جواب ندادم تا نمازم را کامل خواندم و سپس پیش رسول الله (ص) رفتم، پیامبر (ص) فرمود: دلیل جواب ندادنت چه بود؟ گفتم: ای رسول خدا در حال نماز بودم. پیامبر (ص) فرمود: مگر خداوند بزرگ نمی‏فرماید:
(یا أیها الذین امنوا استجیبوا لله و للرسول إذا دعاکم لما یحییکم) (انفال/24) (ای کسانی که ایمان آورده‏اید چون خدا و رسولش شما را به ایمان دعوت کنند اجابت کنید تا به حیات ابدی رسید).
پس از آن پیامبر (ص) فرمود: بزرگترین سوره قرآن را قبل از اینکه از مسجد بیرون روی به تو یاد می‏دهم، سپس دستم را گرفت، پیامبر (ص) می‏خواست از مسجد بیرون رود، گفتم: ای رسول خدا تو فرمودی بزرگترین سوره قرآن را به تو یاد می‏دهم، پیامبر (ص) فرمودند: بله، (الحمد لله رب العالمین)، اینها هفت آیه هستند که تکرار کرده می‏شوند و قرآن بزرگ هستند که به من بخشیده شده‏اند]. 
فوائد فرموده اول:
1-    برای پیامبر (ص) جایز است کسی را که در حال نماز است صدا کند و آن شخص می‏بایست به محض اینکه خطاب پیامبر (ص) را شنید دست از نماز سنتش بر می‏داشت و نزد پیامبر (ص) می‏رفت. این مورد فقط خاص پیامبر (ص) و مربوط به زمان حیاتش است، البته در حق مادر نیز صدق می‏کند، مادر نیز می‏تواند فرزندش را هنگامی که در حال خواندن نماز سنت است صدا بزند و آن فرزند باید نمازش را قطع کند و جواب مادرش را بدهد.
دلیل این فرموده نیز جریان همان راهبی است که مادرش او را صدا کرد و او چون در حال نماز بود جواب مادرش را نداد سپس مادرش بر علیه او دعا کرد و خداوند نیز دعای مادر را مستجاب کرد، همچنانکه در حدیثی که بخاری و مسلم آورده‏اند بدان اشاره شده است.
بغیر از پیامبر (ص) و مادر انسان کسی دیگری حق ندارد که شخص دیگری را که در حال نماز سنت است مورد خطاب قرار دهد، و بر انسان نمازگذار نیز واجب است که جواب هیچ کسی را در حالی که نماز می خواند، ندهد، مگر در مواردی حساس و آن برای فریادرسی و کمک به شخص دیگری و نجات دادن او از خطری و یا در حال اجبار باشد.
2-    جواب دادن به خطاب پیامبر (ص) طبق آیه 24 سوره انفال واجب است.
3-    حریص و قاطع بودن پیامبر (ص) و رغبت داشتن ایشان بر یاد دادن و پرورش دادن اصحابش (رضی الله عنه) نسبت به چیزهایی که به آنها سود می‏رساند. همچنانکه می‏فرماید: (لأعلمنک أعظم سورة فی القرآن: بزرگترین سوره قرآن را به تو یاد می‏دهم).
4-    حریص بودن یاران پیامبر (ص) به فراگیری علم دین و یادآوری کردن نسبت به پیامبر (ص) از طرف اصحابش (رضی الله عنه) در مورد آنچه که پیامبر (ص) به گفتن آن وعده داده بود، هنگامی که ابوسعید بن المعلی گفت: ای پیامبرخدا تو نگفتی که بزرگترین سوره قرآن را به تو یاد  می‏دهم.
5-    جواب دادن پیامبر (ص) به اصحابش (رضی الله عنه) و وفای بعهد کردن پیامبر (ص) در مورد پیمانی که به آن صحابه دادن بود و (الحمد لله رب العالمین) را به او یاد داد.
6-    این فرموده دلیلی است بر اینکه سوره فاتحه بزرگترین سوره قرآن است و دارای هفت آیه می‏باشد که همواره تکرار می‏شوند – السبع المثانی – و قرآن بزرگ نیز است.
فرموده دوم:
از ابوسعید خدری (رضی الله عنه) روایت است که [ما در سفر بودیم و رو به محلی کرده و در آنجا اتراق گزیدیم، دختری نزد ما آمد و گفت: رئیس قوممان را مار یا عقرب نیش زده است، و کسی هم نیست او را درمان کند آیا شما چیزی از رقیه به همراه دارید تا او را درمان کنید؟ در این هنگام مردی از ما که قابل اعتماد بود بلند شد در حالی که ما او را به عنوان رقیه کننده می‏شناختیم و او شخص صالحی بود. آن شخص رفت و بیمار را رقیه و مداوا کرد و در مقابل عملی که انجام داده بود 30 گوسفند از آن قبیله دریافت کرد، وقتی نزدمان برگشت به او گفتیم: آیا کار خوبی کردی از اینکه او را رقیه کردی؟ گفت: من فقط او را با سوره فاتحه – أم الکتاب – رقیه کردم، ما در جواب او گفتیم حرف نزن تا اینکه پیش پیامبر (ص) می‏رویم و در مورد این کار سؤال می‏کنیم، وقتی به مدینه رسیدیم جریان را برای پیامبر (ص) تعریف کردیم . پیامبر (ص) فرمودند: (و ما کان یدریه أنها رقیة؟ أقسموا و اضربوا لی سهم)  (او نمی‏دانست که این درمان کردن و دعا است، گوسفندان را تقسیم کنید و سهمی هم برای من بگذارید) و در روایتی از امام مسلم آمده که عبدالله بن مسعود او را درمان کرد].
فوائد فرموده دوم:
1-    اصحاب (رضی الله عنه) در هنگام اختلاف اموراتشان را به سوی پیامبر (ص) ارجاع می‏دادند تا پیامبر (ص) در بین آنها حکم کند، خداوند می‏فرماید:
(فإن تنازعتم فی شیء فردوه إلی الله و الرسول إن کنتم تؤمنون بالله و الیوم الآخر ذلک خیر و أحسن تأویلا) (نساء/59) (و چون در چیزی کارتان به نزاع کشید به حکم خدا و رسول باز گردید اگر به خدا و روز قیامت ایمان دارید این کار – رجوع به حکم خدا و رسول – برای شما بهتر و خوش عاقبتر خواهد بود).
برگرداندن و ارجاع دادن امورات به سوی خداوند در این آیه یعنی ارجاع دادن به قرآن است، ولی ارجاع دادن به سوی پیامبر (ص) در آیه یعنی اگر پیامبر (ص) زنده بود، اختلاف را به سوی ایشان ارجاع دهید و اگر پیامبر (ص) در قید حیات نبود، برای حل اختلاف به احادیث ایشان برگردید.
پیامبر (ص) می فرماید: (ترکت فیکم ما أن تمسکتم به لن تضلوا بعدی أبداً، کتاب الله و سنتی)  (بعد از خود چیزی را در میان شما به ارث می‏گذارم، مادام که به آن دست بگیرید هرگز گمراه نمی‏شوید: کتاب خدا و سنتم).
2-    بر همه اصحاب (رضی الله عنه) و مسلمانان واجب است که به قرآن و سنت پیامبر (ص) حکم کنند.
3-    رقیه با سوره فاتحه جایز است، همچنین رقیه با آیات و ادعیه ای که در سنت صحیح پیامبر (ص) به آنها اشاره شده نیز جایز است.
4-    مداوای کسی که مار یا عقرب او را نیش زده، با خواندن سوره فاتحه و دعاهای مأثور بر روی آن شخص و به وسیله دارو مشروع می‏باشد.
پیامبر (ص) می فرماید: (یا عباد الله تداووا فإن الله لم یضع داء إلا وضع له دواء).
(ای بندگان خدا مداوا و معالجه کنید، زیرا که خداوند هیچ دردی را نفرستاده مگر آنکه درمانی نیز برای آن درد قرار داده است).
5-    شخص رقیه کننده می‏تواند در مقابل رقیه‏ای شرعی که به وسیله سوره فاتحه، دعا کردن و داروهای موجود انجام می دهد اجرت دریافت کند، چون آن شخص به دلیل رقیه کردن انسان بیمار، نسبت به دکتری که با دارو و درمان بیمار را معالجه می‏کند، شایستگی بیشتری برای دریافت مزد و پاداش دارد.
پیامبر (ص) می‏فرماید: (أحق ما أخذتم علیه أجرا کتاب الله) (شایسته ترین پاداشی که می‏توانید در مقابل چیزی دریافت دارید، آن پاداشی است که بر قرآن می‏توانید دریافت دارید).
منظور حدیث، دریافت اجرت در مقابل خواندن قرآن بر مرده ها یا بر زنده ها نیست، بلکه اشاره حدیث به این است که اگر کسی بوسیله قرآن مداوای جسم کس دیگری را که می‏تواند از او اجرت بگیرد، اما اگر کسی بیاید و قرآن را بر قبرستان بخواند و یا در هنگام مجلس ترحیم آن را بخواند و در مقابل آن پول دریافت کند این کار حرام است – هم از جهت قرآن خواندن در آن مکان و هم از لحاظ گرفتن پول بر این عمل – زیرا پیامبر (ص) و اصحابش این کار را نکرده‏اند.
6-    انسان مسلمان می‏تواند برای انسان غیر مسلمان رقیه کند و همچنین می‏تواند برای بهبودی بیماریش دعا کند.
بزار از جابر (رضی الله عنه) روایت می‏کند که جابر فرمود: (فقالوا لهم: قد بلغنا أن صاحبکم جاء بالنور و الشفاء، قالوا: نعم) (آن قوم به مسلمانان گفتند: به ما خبر رسیده که رفیقتان – محمد (ص) – نور و شفا – قرآن – با خودش آورده است، مسلمانان گفتند: بله چنین است).
از این روایت پیداست که آن قوم غیر مسلمان بودند زیرا به مسلمانان گفتند: رفیقتان و نگفتند، رفیقمان و یا پیامبر خدا (ص) ، زیرا به او ایمان نداشتند ولی با وجود این آن شخص مسلمان رئیس آن قوم را رقیه کرد.
فوائد رقیه به وسیله سوره فاتحه
1-    ابن القیم در صفحه 3 کتاب (الجواب الکافی) می‏فرماید:
«حقیقتاً معالجه بوسیله سوره فاتحه در درمان و از بین بردن درد، اهمیت ویژه‏ای دارد، تا جایی که به این نتیجه می‏رسیم که اصلاً دردی وجود نداشته است. و این آسانترین و ساده ترین راه معالجه است. اگر انسان درصدد مداوا با سوره فاتحه بر آید و در هنگام این کار دارای نیتی خالص و صادق باشد می‏بیند که این کار چقدر سودمند و قابل تمجید است.
من مدتی را که در مکه ماندم و دچار بیماری می‏شدم و دکتر و دارویی نیافتم، درصدد معالجه خودم با سوره فاتحه بر می‏آمدم و به نتایجی نیز رسیده بودم، به همین دلیل کم کم در معالجه بیماران بوسیله سوره فاتحه مشهور شدم و هر کسی که بیماری داشت نزد من می‏آمد و من نیز همچنانکه خودم را بوسیله فاتحه مداوا می‏کردم او را نیز مداوا می‏نمودم و اشخاص بیمار فوراً خوب می‏شدند».
2-    در اینجا نکته‏ای قابل تأمل وجود دارد و آن این است که: این دعا، ذکر و آیه‏هایی که برای درمان دردها بکار برده می‏شود، خودشان به خودی خود دارای سود و فایده‏اند، ولی تأثیر آنها برای علاج دردها وابسته به میزان ایمان و باوری است که گوینده آنها دارد، یعنی اگر شخصی که دارای ایمانی ضعیف و تقوایی ناچیز باشد، هر چند که این آیه ها، دعاها و اذکار را بخواند ممکن است اصلاً تأثیری در مداوای درد نداشته باشند، ولی اگر شخص مؤمن و متقی آنها را بخواند فوراً تاثیر کنند و درد را مداوا نمایند. و یا ممکن است در شخصی که آنها را می‏خواند مشکلی وجود نداشته باشد بلکه عوامل پیش گیرنده بیرونی باعث عدم تاثیر آنها در شخص بیمار شود، مثل مصرف دارو و گاهی شخص بیمار هر چقدر که دارو مصرف می‏کند، متوجه می‏شود که اصلاً دردش التیام نمی‏یابد و آن بدلیل خراب بودن دارو نیست بلکه ممکن است بدن آن شخص نسبت به آن دارو حساسیت داشته باشد و مانع جذب آن دارو در بدن شود و از این طریق مانع تاثیر آن دارو بر درد شود. قلب انسان نیز چنین است اگر این دعاها و اذکار را به خوبی قبول کند و به تاثیر آنها معتقد باشد، در این حالت آنها تاثیر خودشان را می‏کنند، زیرا قلب انسان آنها را می‏پذیرد و باعث مداوای درد می‏شوند.
فرموده سوم:
ابن عباس می فرماید: (پیامبر (ص) نزد ما بود و جبرئیل (ع) کنار او، ناگهان صدایی شدید را از بالای سرش شنید، در این لحظه جبرئیل (ع) چشمش را به طرف آسان کرد و گفت: این دری از درهای آسمان بود که باز شد و تا حال باز نشده بود. از آن در ملائکه ای پائین و نزد پیامبر (ص) آمد و گفت: ای محمد (ص) مژده بده در مقابل دو روشنی که خداوند به تو عطا کرده است و قبل از تو این دو روشنی به کسی داده نشده است. و این دو روشنی، یکی سوره فاتحه و دیگری دو آیه آخر سوره بقره است. و قبل از تو هیچ حرفی از آنها تلفظ نشده است).
فوائد فرموده سوم:
1-    جبرئیل گاه گاهی از آسمان نزول می‏کرد و نزد پیامبر (ص) می‏آمد.
2-    وجود صدایی در آسمان دلیل بر اتفاق افتادن مسئله‏ای عظیم است.
3-    آسمان دارای دری است که برای هیچ کس غیر از پیامبر (ص) باز نشده است و پائین آمدن ملائکه از آن در به نزد پیامبر (ص) نشانه فضل و بزرگی پیامبر (ص) است.
4-    آن ملائکه مژده دو روشنی را به پیامبر (ص) داد که خداوند بزرگ قبل از محمد (ص) به هیچ پیامبر (ص) نداده است. و آن دو روشنی شامل، سوره فاتحه و دو آیه آخر سوره بقره است.