د ناپوهه او بې احتياطه ډاکټر حکم څه دی ؟

اسلام علیکم !
زما پوښتنه داده چه یوشمیرخلک چه دری میاشیتنی د کومک اولیه کورسونه د طب یی لوستی دی اودوی عټی عټی دواخانی په اطرافو د افغانستان کی یی جوړی کړی دی او په خلکو کې یی تجارت شروع کړی دی په داسی حال کی چه یوداکترباید تردولسم ټولګی پوری مکتب او۷کاله دطب درس اودری کاله دتخصص درس وه وای اوس داپیسی دغواشخاصوته حلالی دی اوکه حرامی چه دیوداکترپه نوم یی دخلکونه اخلی .
وسلام – محمد نور

ځواب

بسم الله الرحمن الرحيم

څوک چې طبابت کوي او د طبابت تحصيل يې نه وي تر سره کړی ، يا په طبابت کې دومره کمه پوهه ولري چې د مرض تشخيص نشي کولای ، نو ددې کس په درملو که څوک مړه شول ، يا هر قسم ضرر ور ته ورسيد دا کس ضامين او مسئول دی ، ديت او د ضرر تاوان ورباندې لازميږي په دليل د دغه حديث شريف :

رسول الله صلی الله عليه وسلم فرمايلي: ” من تطبب ولم يعلم منه طب قبل ذلك فهو ضامن”. رواه ابن ماجه والحاكم في المستدرك وصححه، ووافقه الذهبي. 

د طبابت په برخه کې په اسلامې فقه کې ډير مسائل بيان شوی دي خو هغه چې په دې مسئلې پورې اړه لري دا دي : 

اول جهل : کوم کس چې د طبابت علم نه وي کړی ، يا يې څه علم حاصل کړي وي مګر د مرض په تشخيص او درملنه نه پوهيږي نو دا کس په اتفاق د فقهاؤ د هر ډول ضرر مسئول دی .

دوهم د طب د اصولو مخالفت :

کوم طبيب چې د علم طب د اصولو خلاف د چا درملنه وکړه ، يايې چا ته د طب د اصولو خلاف درمل ورکړل او هغه ته ضرر ورسيد په دې صورت کې هم په اتفاق د فقهاؤ نوموړی طبيب د ديت او يا ضرر ورکولو مسئول دی .

جاء فی الفقة الاسلامیة  :

۱- مخالفة أصول المهنة الطبية:

ذلك أن إقدام الطبيب على معالجة المرضى على غير الأصول في علم الطب يحيل عمله من عمل مشروع مندوب إليه إلى عمل محرم يعاقب عليه. وقد بين الفقهاء أن إتباع الأصول المعتبرة عند أهل الصنعة يعتبر واجباً على الطبيب وعلى هذا فهو مسؤول عن الأضرار الناتجة عن مخالفته لهذا الواجب.

۲-  الجهل:

كأن يكون المتطبب دعياً على صنعة الطب وإنما غر المريض وخدعه بإدعاء المعرفة أو أن تكون له معرفة بسيطة لكنها لا تؤهله لممارسة هذا الفن (كطالب الطب مثلاً)، أو أن تكون له معرفة في فن من فنون الطب ثم يتصدى لممارسة العمل في تخصص آخر. ويعتبر المتطبب في كل هذه الحالات مسؤولاً، إذ أجمع مسؤولاً، إذ أجمع الفقهاء على تضمين الطبيب الجاهل ما تسبب في إتلافه بجهله وتغريره للمريض (من تطبب ولم يعلم منه قبل ذلك طب فهو ضامن).

و الله سبحانه وتعالی اعلم

آن لاين اسلامې لارښود

 

1. څنګه د انټرنيټ لپاره ښه ليکنه وکړو؟
2. څوك خپه كېږي او ولې؟
3. څومره وزن لرونکی فایل چې دخوښ وی ملګری ته یی ولیږه
4. څوک چې ديوال لاندې ګيريدلو سره مړشې هغه له به غسل ورکولې شې
5. چا ته د مينې ،عقيدې او اخلاص له مخې د هغه عزت او اکرام لپاره قيام پاڅېدل او درېدل څه حکم دې تفصیلی وضاحت واکړې
6. چه اميان راټول شي اوځانته ځانته مونځونه كوي نو آيا اذان ورباندې شته اوكه نه ؟
7. چه پيزاريې په پښووي نواذان كول څنګه دي؟
8. چه اذان ياتكبيرغلط وويل شي نوراګرځول يې لازم دي اوكه نه؟
9. چک چکې وهل او د معلم د استقبال د پاره د زده کونکو پورته کيدل
10. چکک او تیلو اچول روژی ته تاوان رسوی او که نه؟
11. چې يوه نيكې كمه شي
12. ډاكټران د روژې د ګټو په اړه څه وايي؟
13. ډیر ذهني دباو حافظه خرابوي
14. ژوندي دي چي یادیږي (افغانانو وياړلي څهرې )
15. ښاروال: د لندن ټول اوسيدونكي دې يوه ورځ روژه ونيسي
16. ښځه بيلتون غواړي نوڅه حکم وکول شي ؟
17. ښځه د مخ او لاسونو نه اضافي ويښتان لرې کولای شي ؟
18. ښځينه معلمې ته کتل او ور سره خبرې کول ګناه ده ؟
19. ښځينه ناروغي په روژه كې (فتوى)
20. ښځی او میړه ښه ډبول وخوړل:ېوا عجیبه قصه
21. ښځې ته يي وويل که مې ستا په ژوند کې واده وکړ نوداسې که خاوند دې طلا ق ورکړي او واده يي وکړ ؤ نو څه حکم به وي ؟
22. ښځې د پاره اوږد نوکونه پريښودل روا دي او که نه ؟
23. کاش چې مورې ته ژوندۍ وى
24. کاهن ، نجومی
25. کبیره ګناهونه
26. کثرت جماع سے پیدا ہونے والے امراض
27. کفاره هله وجبیږی چه انسان بلکل معذوره وې
28. کلمات القرآن : د مبائل لپاره ېواسلامی سافټ وېر دقران دمشکل الفاظو ترجمه عربک ټو عربک
29. کن حالات میں مباشرت سے پرہیز کرنا چاہیئے
30. که د دين د پاره خطر وي په غير مسلم هيواد کې استوګنه کول ښه نه دي
31. که دواړه پښې د سجدې په وخت کې پورته شي لمونځ فاسديږي ؟
32. که موټرچپه شې نوپه موټر وان یاپه موټرکې سواره خلګوباندي دمړوشوو خلګو کفاره یادیة شته اوکنه ؟
33. که يي وويل که مي فلانى کار ونه شو نوزما ښځه دې طلاقه وي نوشرط چې کله موجود شي طلاق واقع کيږي ؟
34. که په کمپيوټر کې پښتو نه لرﺉ پښتو خپل کمپوټر ته له دې ځای څخه ښکته کړﺉ
35. که پټه خوله نه شوې نوطلاق ويلوسره کوم ډول طلاق واقع کيږي ؟
36. که څوک د نوکرۍ په حالت چې حج ورباندې فرض نه وي حج وکړي ايا د اسطاعت نه پس په هغه دوباره حج فرض دی ؟
37. که ډوډۍ مو ونښلي څه به کوئ؟
38. که یوتن په لمانځه کې دوه دري ځلي ساعت ته وګوري ؟
39. کورنۍ، جومات او روژه
40. کږې سترګې (سترابیزم )
41. کیفیت مراسم حج دانلود ویدیو فارسی
42. ګرانې خورې دغه درد مې واوره (۲)
43. ګرانې خورې دغه درد مې واوره (۳)
44. ګرانې خورې{}دغه درد مې واوره
45. ګناه وكړه، خو په پنځو شرطونو