په اسلام کي د قرباني څه اهميت، مقام او درجه ده؟ ددي متعلق مسئلي واضحه کړئ. ځواب :

 

د قرباني اهميت، مقام او درجه

 

 ليکنه : مفتي مبشراحمد ( رباني ) حفظه الله
ژباړه: مفتي ابوخالدلائق ا حمدغزنوي

 

په اسلام کي د قرباني څه اهميت، مقام او درجه ده؟ ددي متعلق مسئلي واضحه کړئ.

ځواب :

د نن نه څو زره کاله مخکي د عربو په ويرانه، ويجاړه او خالي صحرايې ميدان کي سيدنا ابراهيم خليل الله عليه السلام خپل قدرمند زوي د الله تعالي د رضا په خاطر د حلالولو لپاره څلملول، د الله تعالي د خپل پيغمبر امتحان مقصد وو، ابراهيم عليه السلام په دي امتحان کي په پوره پيمانه کامياب شو، د الله تعالي له طرفه ورته پيغام راغي :

(( … يَا إِبْرَاهِيمُ قَدْ صَدَّقْتَ الرُّؤْيَا إِنَّا كَذَلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ (105،)).

اي ابراهيمه! تاخپل خوب رښتنى کړ؛ يقيناً موږ احسان کونکو ته دا رنګه ښه بدله ورکوو. [ سورة الصافات ].

د الله تعالي سره د محبت کونکو دا اواز او شعار وي چې:(( إِنَّ صَلاَتِي وَنُسُكِي وَمَحْيَايَ وَمَمَاتِي لِلّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ (162الانعام )).

بيشکه زما لمونځ، زما قرباني، زماژوند او زما مرګ يواځي د ( هغه ) الله لپاره دى چې د تمامو جهانو پالونکى دى .

د پلار او زوي دا يادګار؛ د قرباني په شکل د څو زره کلونه څخه راروان دى او ترقيامته به جاري وي .

د قرباني مقصد دا ده چې؛ انسان دي د خپل الله په خاطر خپل ډير محبوب شى او متاع هم د هغه په لاره کي قربان کړي؛ کنه نو د حيواناتو غوښي، پوستکي او څرمني خو الله ته نه رسيږي، اصلي مقصد خو د انسان د زړه خوف او ويره ده، لکه څرنګه چې الله تعالي فرمايلي:

(( لَن يَنَالَ اللَّهَ لُحُومُهَا وَلا دِمَاؤُهَا وَلَكِن يَنَالُهُ التَّقْوَى مِنكُمْ )) الله تعالي ته د قربانۍغوښي او ويني هيڅکله نه رسيږي؛ بلکه هغه ته خو ستاسي تقوا ور رسيږي .

د قرباني اهميت:

عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ قَالَ : مَنْ كَانَ لَهُ سَعَةٌ ، وَلَمْ يُضَحِّ ، فَلاَ يَقْرَبَنَّ مُصَلاَّنَا. د ابوهريره رضي الله عنه نه روايت دى چې هغه ويلي څوک چي د وسع او طاقت سره سره قرباني ونه کړي، نو هغه دي زموږ عيدګاه ته بالکل نزدي هم نه راځي.

( مسند احمد ٢\٣٢١، ترغيب الترهيب ٢\١٠٠، ابن ماجه ٢\١٠٤٤ حديث نمبر( ٣١٣٣) نيل الاوطار٥\١٩٥).

دا روايت مرفوعاً هم روايت شوى ليکن صحيح دا ده چې دا د صحابي رضي الله عنه قول دى.

( زه ابوخالد وايم داحديث ډيرو زياتو کتابونو مرفوعا راوړى، شيخ الباني رحمه الله مرفوعاً حسن او په صحيح الجامع کي ورته صحيح ويلي ).

په قرباني کې د رسول الله صلي الله عليه وسلم معمول:

(( عَنْ أَبِى سَعِيدٍ قَالَ كَانَ رَسُولُ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- يُضَحِّى بِكَبْشٍ أَقْرَنَ فَحِيلٍ يَنْظُرُ فِى سَوَادٍ وَيَأْكُلُ فِى سَوَادٍ وَيَمْشِى فِى سَوَادٍ. )).

رسول الله صلي الله عليه وسلم به په اختر کي داسي ګډ حلالول چې هغه به چاغ، تازه او ښکرور وو چې د هغه به سترګي،غوږونه او پښي تورې وي .

[ ترمذي١\٢٨٣،ابن ماجه ( ٣٢٨) ٢\١٠٤٢، ابوداو (٢٧٩٣).].

(( عَنِ ابْنِ عُمَرَ قَالَ أَقَامَ رَسُولُ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- بِالْمَدِينَةِ عَشْرَ سِنِينَ يُضَحِّى )).

د سيدنا عبد الله بن عمر رضي الله عنهما څخه روايت دى چې رسول الله صلي الله عليه وسلم لس کاله په مدينه کي اوسيده، او هر کال به ېي قرباني کوله [ ترمذي (١٠١٢)٣\١٢٩ احمد ٢\٣٨ ].

[ شيخ زبيرعلي زئي وايې ددي په سند کي (( حجاج بن ارطاة )) مدلس راوې دى،  او دا روايت دده د عنعني په وجه ضعيف ده ].

(( عَنْ جَابِرٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- لاَ تَذْبَحُوا إِلاَّ مُسِنَّةً إِلاَّ أَنْ يَعْسُرَ عَلَيْكُمْ فَتَذْبَحُوا جَذَعَةً مِنَ الضَّأْنِ .)).

جابر رضي الله عنه وايي رسول الله صلي الله عليه وسلم فرمايلي: صرف د دوه غاښى څاروى قرباني کړئ؛ که چيرې داسي څاروي پيدانه شي، نو بيا جذعه حلال کړئ.[ ابوداود٢٧٩٤، مسلم کتاب الاضاحي، نسائي ٧\٢١٨،ابن ماجه ١\١٠٤٩ حديث لمبر( ٣١٤١) مسنداحمد٣\٣١٢-٣٢٧].

په عربي ژبه کي (( مُسِنَّةْ )) هغه څاروي ته واېي چې د هغه د شيدو غاښونه ولويږي او د هغو پرځاي نور را وخيژي . [ مجمع البحار ١٤٨].

د مُسِنَّةْ لفظ د مسن څخه مشتق ( را اخستل ) شوى چې ددي معنى غاښ ده، مسنه په هغه معنى نه ده کومه چي د کال په معنى راځي .