روزه

       روزه بر چهار قسم است:  اول ـ روزه ء فرضی که در ماه مبارک رمضان بر هر مسلمان عاقل، بالغ از مرد و زن فرض است، زنيکه در حالت حيض و نفاس باشد روزه برايش روا نيست و بايد تمام روزهای را که از روزه خورده است در وقت صحت خود قضا بياورد، اگر شخصی  مريض است، در سفر است و يا بسيار کهن سال است که قادر بر روزه گرفتن نيست ميتواند روزه را بخورد، منتها مريض بعد از صحت يافتن بايد روزه را قضا بياورد.     

      کسيکه کهن سال است و نميتواند روزه بگيرد بايد عوض روزهء خود فديه بدهد، فديه به همان معنای عوض است، فديهء هر يکروز روزه، نان دادن يک مسکين در هر روز سه بار است که شکم او را درست سير کند، يا در برابر هر روز يک چارک کندم و يا معادل آنرا بدهد.

       اگر کسی روزه را قضا کرده بود و قبل از ادای آن فوت کرد بر اقاربش لازم است که از مال او اين فديه را بپردازند. مسافر هم بايد روزهای را که از روزه قضا نموده است ادا نمايد.

      دوم ـ قسم دوم از روزه، روزهء نفلی است که انسان بعضی از روزها روزهء نفل ميگيرد، مثل ايام بيض، يعنی روزهای دوازدهم، سيزدهم و چهاردهم از ماههای قمری را. ايام بيض يا سفيد بخاطر ميگويند که درين روزها ماه سفيد وکامل ميشود. يا روزه گرفتن در روزهای دوشنبه و پنجشنبه، روزهای عرفه و... درين روزها روزه گرفتن بسيار ثواب دارد و پيامبر (ص) اکثراً اين روزها را روزه گرفته اند.

     سوم ـ روزهء قضائی، قسميکه قبلاً گفتيم بايد روزهای ترک کرده را از روزهء فرضی قضا بياورد.

     چهارم ـ روزهء نذر، اين بدين معنا است که کسی بخاطر انجام کار خيری و يا رسيدن به هدف خيری بخداوند نذر گردانيده است که چند روز را روزه بگيرد، البته بعد از نذر گردانيدن ادای اين روزه لازمی است و بايد انسان آنرا ادا کند.

     نيت کردن در روزه فرض است،  در روزه های قضای بايد از شب نيت کرده شود که فردا کدام روزه را ميخواهد بگيرد، هر چه در روزه های فرضی و نفلی ميتواند پيش از نصف روز آنرا نيت کند، ولی بهتر آنست که از شب نيت کرده شود.

      اگر کسی در رمضان حجامت کرد، يعنی از بدن خود خون گرفت، روزه اش باطل نميگردد، همچنان اگر در گلوی کسی پشه يا مگس پريد روزه اش باقيست، در چشيدن طعام اگر قورت کرده نشود روزه باطل نميگردد ولی مکروه ميشود، پس بهتر است که از باب احتياط چشيده نشود، اگر کسی بر سر خود روغن ماليد ويا چشم خود را سرمه کرد بازهم روزه اش باطل نميگردد. در نانيکه مادر ها برای طفل ميجوند علما گفته اند:  بدون ضرورت جايز نيست، طور مثال اگر در جايی باشد که عاجل به آب دسترسی نداشته باشد و طفل هم نتواند نان سخت را بجود، معلوم است که در چنين حالت اجازه است ـ قاعدهء شرعی است که ضرورتها ممنوعات را جايز ميگرداند ـ.

      اگر کسی به فراموشی روزه را خورد، بازهم روزه اش باطل نميگردد. در صورتيکه کسی روزه را قصداً و بدون ضرورت خورد برايش هم قضا و هم کفارت لازم است.در آخر اين بحث کفاره را بيان ميداريم که چگونه است.

       اگر کسی چيزی را خورد که از جملهء غذا نبود، مثل سنگ، آهن و...در مذهب امام ابوحنيفه برايش قضا است و کفاره نيست، در کتابهای فقه گل سرشوی را از سنگ و کلوخ استثنا کرده  اند، يعنی با خوردن گل سرشوی هم قضا است و هم کفاره. اگر کسی روزهء نفلی را نيت کرد بايد آنرا تمام کند و اگر در جريان روز آنرا خورد صرف برايش قضا است نه کفاره.

کفارهء روزه ماه رمضان

       اگر کسی در رمضان يک روز، روزه را خورد، يا با زن مجامعت کرد بايد شصت مسکين را يک روز سه وقت و يا يک مسکين را شصت روز ، هر روز سه وقت طعام بدهد، يا يک برده را آزاد کند و يا شصت روز پی درپی روزه بگيرد.

      چون در اين زمان برده وجود ندارد، بايد شصت مسکين را طعام دهد يا شصت روز پی در پی روزه بگيرد. اين بدين معناست که در جريان شصت روز نبايد يک روز را ترک کند. همچنان اين کفاره تنها برای يک روز خوردن روزه است نه برای همه ماه رمضان، يعنی برای هر روز اين چنين کفاره است.

و من الله التّوفيق

محمد ميرويس غياثی

18 فبروری 2004

کوپنهاگن

احاديثی چندی راجع به نماز

رسول الله (ص) فرموده‌اند:

*ـ هرگاه در دری منزل يکی شما جوی آبی روان باشد و آن يک در آن روزانه پنج مرتبه غسل نمايد آيا در وجود وی کثافتی باقی خواهد ماند؟ اصحابی کرام فرمودند نخير! پس آن حضرت صلعم فرموند هم چنان است کسيکه نماز های پنجگانه فرض را بجا آورد تمام گناهان صغيره اش نابود ميگردد.

*ـ پنج نماز است که خداوند آنرا فرض گردانيده است. کسيکه برای ادای آن وضو کامل بکند و نماز ها را در اوقات معينه اش با مراعات از شرايط و آداب آن رکوع و سجود و حضور قلب اداﺀ را دارد. اما اگر کسی اينچنين نکند پس او از خداوند عهدی ندارد، اگر خداوند خواهد او را ببخشد و اگر خواهد بسازد پس او از خداوند وعده مغفرت او را عذاب کند.

*ـ کسيکه از خانه خود وضو کرده برای ادای نماز فرض برآيد بمانند حاجی که احرام بسته باشد برايش اجر داده ميشود، و کسيکه خاص بمنظور ادای نفل پشين بر آيد اجری حج عمره برايش داده ميشود. نماز گذاری که در بين دو نماز مرتکب لغويات نشده باشد در زمره عليين صاحب مقامی عالی حساب ميگردند.

*ـ اولادتانرا به سن هفت سالگی بخواندن نماز عادت دهيد و بسن ده سالگی آنها را به نماز تأديب و بستر خواب شان را عليحده نمايد.

*ـ نماز با جماعت در مسجد نسبت به نماز در خانه بيست و پنج و در بعضی روايات بيست هفت درجه فضيلت دارد.

*ـ رسول مقبول صلعم فرموده اند خواستم شخصی را بعوض خود غرض ادای امامت مأمور سازم و خودام با يک دسته مردمی که چوب ها داشته باشند، به جماعت متخلفين و تارکين نماز بروم و اطاق های شانرا طعمه آتش بگردانم.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

اوراد و اذکار بعد از سلام نماز

بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِِ

سنت است که بعد از نماز سه بار استغفر الله بگويد، و علاو بر آن می گويد:

اللهم أنت السلام و منك السلام تباركت يا ذا الجلال و الإکرام، لا إله إلا الله و حده لا شريك له، له الملك و له الحمد، و هو علی كل شيء قدير، لا حول و لا قوة إلا بالله، لا إله إلا الله، و لا نعبد إلا إياه، له النعمة، و له الفضل، و له الثناء الحسن، لا إله إلا الله مخلصين له الدين و لو کره الکافرون، اللهم لا مانع لما أعطيت، و لا معطي لما منعت، و لا ينفع ذا الجد منك الجد.

آنگاه (۳۳) سبحان الله و (۳۳) الحمد الله و (۳۳) الله أكبر می گو يد که مجموعأ (۹۹) بار می شود، و برای تکميل عدد (۱۰۰) می گويد:

لا إله إلا الله وحده لا شريك له ، له الملك وله الحمد وهو على كل شئ قدير

سپس آية الکرسي:

اللّهُ لاَ إِلَـهَ إِلاَّ هُوَ الْحَيُّ الْقَيُّومُ لاَ تَأْخُذُهُ سِنَةٌ وَلاَ نَوْمٌ لَّهُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الأَرْضِ مَن ذَا الَّذِي يَشْفَعُ عِنْدَهُ إِلاَّ بِإِذْنِهِ يَعْلَمُ مَا بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَمَا خَلْفَهُمْ وَلاَ يُحِيطُونَ بِشَيْءٍ مِّنْ عِلْمِهِ إِلاَّ بِمَا شَاء وَسِعَ كُرْسِيُّهُ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضَ وَلاَ يَؤُودُهُ حِفْظُهُمَا وَهُوَ الْعَلِيُّ الْعَظِيمُ

و مستحب است که سه سوره ذيل را بعد از نماز های صبح و مغرب سه بار تکرار کند:

قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ (1) اللَّهُ الصَّمَدُ (2) لَمْ يَلِدْ وَلَمْ يُولَدْ (3) وَلَمْ يَكُن لَّهُ كُفُوًاأَحَدٌ (4)

قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ الْفَلَقِ 1 مِن شَرِّ مَا خَلَقَ 2 وَمِن شَرِّ غَاسِقٍ إِذَا وَقَبَ 3 وَمِن شَرِّالنَّفَّاثَاتِ فِي الْعُقَدِ 4 وَمِن شَرِّ حَاسِدٍ إِذَا حَسَدَ 5

قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النَّاسِ 1 مَلِكِ النَّاسِ 2 إِلَهِ النَّاسِ 3 مِن شَرِّ الْوَسْوَاسِ الْخَنَّاسِ 4 الَّذِي يُوَسْوِسُ فِي صُدُورِ النَّاسِ 5 مِنَ الْجِنَّةِ وَ النَّاسِ 6

و همچنين (۱۰) مرتبه:

لا إله إلا الله وحده لا شريک له, له الملک و له الحمد, و هو علی کل شيء قدير

معبودی بحق نيست مگر خدا, يگانه است, شريکی برای او نيست, از آن اوست ملک هستي, و ستايش از آن اوست, و اوبر هر چيز تواناست.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

اوراد و اذکار صبح و شام

بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِِ
بسم الله الذي لا يضر مع اسمه شيء في الأرض ولا في السماء و هو السميع العليم

بنام خدائی که با نامش چيزی در زمين و آسمان ضرر نمی رساند و او شنوا و داناست. (سه بار)

---

أعوذ بکلمات الله التامات من شر ما خلق

پناه می برم به کلام کامل خدا از شر آنچه آفريده است. (سه بار)

---

(قل هو الله أحد)٫( قل أعو‌ذ برب الفلق)٫( قل أعوذ برب الناس) هر کدام سه بار

---

أصبحنا وأصبح الملک لله ، والحمد لله ، لا إله إلأ الله وحده لا شريک له، له الملک و له الحمد و هو علی کل شيء قدير، رب أسألک خير ما في هذا اليوم، و خير ما بعده ، و أعوذ بک من شر ما في هذا اليوم ، و شر ما بعده ، رب أعوذ بک من الکسل ، و سوء الکبر ، رب أعوذ بک من عذاب في النار، و عذاب في القبر. و في المساء يقول: أمسينا و أمسی - تا اينکه برسد به رب أسألک خير ما في هذه الليلة ، و خير ما بعد ها ، و أعوذ بک من شر ما في هذه الليلة و شر ما بعدها).

به بامداد وارد شديم و کا ئنات به بامداد وارد شدند در حاليکه کائنات از آن خدا هستند و ستايش از آن خداست، و معبودی بحق مگر خدا نيست، يگانه است، شريکی برای او نيست، و ملک از آن اوست، و ستايش از آن اوست، و او بر هر چيز تواناست، پروردگارا از تو خير آنچه در اين روز است، و خير آنچه بعد از آن است می خواهم، و به تو از شر آنچه در اين روز است، و شر آنچه بعد از آن است پناه می برم، پروردگارا از تنبلی و بدی و کهنسالی بتو پناه می برم، پروردگارا از عذاب جهنم و عذاب قبر بتو پناه می برم. ( و در شب می گويد: به شامگاه وارد شديم ... تا آخر )

---

اللهم بك أصبحنا، وبك أمسينا و بك نحيا، و بك نموت، و اليك النشور. و في المساء يقول: اللهم بك أمسينا، وبك أصبحنا و بك نحيا، و بك نموت، و اليك المصير).

خدايا به امر تو صبح کرديم، و به امر تو شام کرديم، و به امر تو زنده می شويم، و به امر تو می ميريم، و بسوی تو است زنده شدن. ( و هنگام شام می گويد: خدايا به امر تو شام کرديم ... تا آخر)

---

اللهم عالم الغيب والشهادة, فاطر السموات والارض, رب کل شئ مليکه اشهد أن لا إله إلا انت, أعوذبک من شر نفسي و شر الشيطان و شرکه و أن أقترف علي نفسي سوء أو أجره الي مسلم.

خدايا! ای داننده نهان و آشکار, و ای آفريننده آسمانها و زمين, و ای پروردگار هر چيز ومالک آن, گواهی ميدهم به انيکه نيست معبودی بحق مگر تو, پناه ميبرم به تو از شر نفسم, و از شر شيطان, و اينکه مرا به شرک بيندازد, و از اينکه نسبت به خود مرتکب بدی شوم, ويا بدی را به مسلمانی نسبت دهم.

---

اللهم إنی أسألک العافية فی الدنيا والآخرة, اللهم إنّی أسألک العفو والعافية فی دينی و دنيای و أهلی و مالي, و اللهم استر عوراتي, و آمن روعاتي, اللهم احفظنی من بين يدی و من خلفي, و عن يميني, و عن شمالي, ومن فوقي, و أعوذبعظمتک أن أغتال من تحتي.

خدايا من از تو در دنيا و آخرت آمرزش و عافيت ميخواهم, خدايا من از تو در دينم و دنيايم, و خانواده ام, و دارائييم آمرزش و عافيت ميخواهم, خدايا عيوبم را بپوشان, و ترسم را ايمن گردان, خدايا مرا از پيش رويم, و از پشت سرم, و از سمت راستم, و از سمت چپم, و از سمت بالايم حفظ نما, و به بزرگی تو از اينکه ناگهان از سمت پائينم کشته شوم بتو پناه ميب

---

لا إله إلا الله وحده لا شريک له, له الملک و له الحمد, و هو علی کل شيء قدير(يکبار, يا ده بار, يا صد بار)

معبودی بحق نيست مگر خدا, يگانه است, شريکی برای او نيست, از آن اوست ملک هستي, و ستايش از آن اوست, و اوبر هر چيز تواناست.

---

اصبحنا(أمسينا) علی فطرة الإسلام, و علی کلمة الإخلاص, و علی دين نبيّنا محمد(ص) و علی ملة أبينا إبراهيم حنيفياً مسلماً, وما کان من المشرکين.

با دين اسلام, و کلمه توحيد, و دين پيامبرمان محمد(ص), و شريعت پدرمان ابراهيم که مايل بدين حق و مسلمان بود و از مشرکان نبود, به بامدام وارد شديم. (هنگام شام همين دعا را گفته و ميگويد به شامگاه وارد شديم.)

---

يا حی يا قيوم برحمتک أستغيث, أصلح لی شأني, و لا تکلنی إلی نفسی طرفة عين

ای زنده و تدبير کننده عالم به رحمتت، از تو مدد می خواهم که همه امورم را نيکو سازی، و اينکه مرا به اندازه يک چشم به هم زدن به حال خود واگذار نکنی.

---

اللهم أنت ربي لا إله الأ انت، خلقتني و أنا علی عهدك ووعدك ما استطعت، أعذبك من شر ما صنعت، أبوء لك بنعمتك عليّ، وأبوء بذنبي، فاغفرلي فإنّه لا یغفر الذنوب إلأ أنت

خدایا تو پروردگار من هستی، معبودی بحق مگر تو که مرا آفريدی نيست، ومن بنده تو هستم، و من تا آنجائيکه بتوانم به پيمان و وعده تو پایدارم از شر آنچه انجام داده ام بتو پناه می برم، از نعمت تو بر خود آگاهم، و بگناهم اعتراف دارم، مرا هر آيينه بيامرز، زيرا بجز تو کسی آمرزنده نيست.

---

سبحان الله و بحمده (صد بار) خدا پاک و منزه است، واو را ستايش ميکنم

---

حسبی الله لا إله إلأ هو عليه توکلت و هو رب العرش العظيم (هفت بار).

خدا برايم کافی است، معبودی بحق مگر خدا نيست، بر وی توکل کردم، و او پروردگار عرش بزرگ است.

---

اللهم إنّي أصبحت ( و در شب بعوض أصبحت، أمسيت گفته شود)، أُ شْهِدُكَ و أُ شْهِدُكَ حملة عرشك و ملائكتك، و جميع خلقك بأنَّك أنت الله لا إله إلأ أنت وحدك لا شريك لك، و أنَّ محمداً عبدك و رسولك.(يکبار يا دو يا سه يا چهار بار)

خدايا براستی که من صبح کردم در حاليکه تو و حملان عرشت و فرشتگانت و همه مخلوقاتت را گواه می گيرم به اينکه هر آيينه تو خدا هستی، معبودی بحق مگر تو نيست، يگانه ای و شريکی برای تو نيست، و اينکه محمد (ص) بنده و پيامبر تو است. و در شب می گويد أمسيت تا آخر

---

اللهم ما أصبح (أمسی) بي من نعمة، أو بأحد من خلقك فمنك وحدك لا شريك لك، فلك الحمد و لك الشكر.

الهی هر نعمتی که در هر بامداد به من یا به يکی از مخلوقاتت رسد تنها از توست، يگانه ای، شريکی برای تو نيست، ستايش و شکر از آن توست.

فضايل نماز

چنانچه پيش بيان شد فضايل نماز بسيار است و من بطور نمونه اندکی را بعرض ميرسانم. پيش از هر چيز خوب است بدانيم که نماز بعد از واقعه اسری و معراج نبی کريم (صلعم) فرض گرديده نخست از جانب خداوند متعال پنجاه وقت نماز در شبانه روز تعيين شده بود و بعد از بار بار رفت و آمد و درخواست حضرت پيغمبر (صلعم) برای کم کردن، نماز از پنجاه وقت به پنج وقت تخفيف يافته و خداوند کريم به آن حضرت (صلعم) فرموده است که هر يک از امتانِ تو اين پنج وقت نماز را ادا کند ثواب همان پنجاه وقت را به او خواهيم داد پس اگر از ما يک وقت قضا شود گويا ده وقت نماز را از دست داده ايم. خداوند متعال در کلام پاک خود ميفرمايد:

حفاظت کنيد بر همه نمازها خصوصاً بر نماز ميانه و بايستيد برای خدا فرمانبردارندگان در اين آيت آفريدگار جهان حکم فرموده است که بر نمازها حفاظت کنيد يعنی نماز را دره وقت آن ادا کنيد و نگزاريد قضا شود. و از نماز وسطی بيشتر علماﺀ مراد نماز عصر را گرفته اند زيرا که در حديث آمده و در وسط نمازها هم واقع است. و بعضی نماز بامداد را و بعضی نماز ظهر را مراد گرفته اند. و در حديث است که در نماز ظهر چون هوا بسيار گرم ميشد بعضی از حاضر شدن به مسجد کوتاهی ميکردند.

اين آيت نازل شد و اما جمله دوم اين آيت قُومُو قانتين را بعضی مفسرين بر ... صلولله قا يمين ... تفسير کرده اند، يعنی نماز را بخوانيد برای خدا در حاليکه ايستاده باشيد. و اين را بايد دانست که فرمان خداوندی برای منفعت خود ما است و اگر نه به نماز ما چه احتياجی دارد. نماز بخوانيم به خداوند فايده ای نميرسد و اگر نه خوانيم باو ضرر نميرسد، بلکه ضرر آن به خود ما ميرسد. اين لطف خداوند مهربان است که راه فايده را بما نشان ميدهد. پس بايد که راه فايده خود را در پيش گرفته بر نمازها مواظبت کنيم و تا جايکه گنجايش دارد ترک نکنيم. مثلاً اگر کسی مريض است و استاده نماز خوانده نميتواند بايد نشسته بخواند، و اگر نشسته هم نتواند بايد به پهلوی راست دراز کشيده ره به قبله نمايد و يا خود را به پشت بيندازد و پا های خود را بطرف قبله دراز کرده و بالشتی زير سر نهد تا روی او متوجه قبله گردد سپس به اشاره سر نماز بخواند. در صورتيکه به اشاره هم نماز خوانده نتواند پس نماز او تأخير ميگردد تا وقتيکه صحت يابد و سپس نماز های که از او قضا شده ادا نمايد و نماز از او ساقط نميشود.

از حضرت عثمان (رضی الله عنه) منقول است که فرمودند:

کسيکه حفاظت کند بر نماز های پنجگانه و مداومت کند بر آنها تکريم ميکند او را خدا يتعالی به نه کرامت و آنها اينند

 ·  اول خدايتعالی او را دوست ميگرداند.

 ·  دوم اينکه بدن او سالم ميماند

 ·  سوم اينکه فرشتگان به حکم خدا از او نگهبانی ميکنند

 ·  چهارم اينکه در منزل آن برکت نازل ميشود.

 ·  پنجم اينکه بر چهره آن علامات صالحين ظاهر ميگردد.

 ·  ششم اينکه خداوند متعال دل او را نرم ميگرداند.

 ·  هفتم اينکه از پل صراط مثل برق خواهد گذشت.

·  هشتم اينکه خداوند پاک او را از دوزخ نجات خواهد داد.

·  نهم اينکه خدای تعالی او را بهمراه بندگان خود در بهشت داخل خواهد کرد. آنچنان بندگانيکه نه بر آنها ترس خواهد بود و نه غمگين خواهند شد.

احکام برای بی نماز

·

 آن کسيکه نماز را ضايع کردند عنقريب در يک طبقه دوزخ داخل خواهد شد. قران مجيد

·  آن کسيکه دانسته نماز را ترک کند به تحقيق کفر کرده است. حديث شريف

·  در عمر شخصی بی نماز برکت نيست. حديث شريف

·  علامت صلاحين از چهره بی نماز دور ميشود. حديث شريف

·  برای هيچ عمل بی نماز ثواب داده نخواهد شد. حديث شريف

·  بی نماز وقتيکه بميرد بذلت و خواری خواهد مرد. حديث شريف

·  دعای بی نماز قبول نميشود. حديث شريف

·  بی نماز در حالت گرسنگی و تشنگی خواهد مرد و تشنگی وی دور نخواهد شد اگر چه درياهای آب به او نوشانيده شود. حديث شريف

·  برای بی نماز قبر تنگ ميشود. و در آخرت از او بسختی حساب گرفته خواهد شد. حديث شريف

·  بی نماز را حبس بايد کرد تا وقتيکه توبه کند. امام اعظم (رح)

·  شخصی بی نماز واجب القتل است. امام شافعی (رح)

·  ترک کردن نماز کفر است. امان احمدبن حنبل (رح)

·  پادشاه اسلام حکم قتل بی نماز را بايد بدهد. امام مالک (رح)

·  شخصی بی نماز در قبرستان مسلمانان بايد دفن نشود. شيخ عبلالقادر جيلانی (رح)

·  خوک از بی نماز پناه می جويد. سلطان باهو (رح)