په جماتونو كې د غير مسلمو د چندو ورکول صحيح دې که نه ؟

محترم مفتی صاحب ته اسلام علیکم و رحمت الله!
خدای پاک ج دی تاسو ته ستاسو ددی نیکو اسلامی خدمتونواجرونه په دنیا او آخرت کی درکړی.
اما بعد،
زما پوښتنه داده چی،

 په جماتونو كې د غير مسلمو د چندو ورکول صحيح دې که نه  ؟

 

جواب :  (په جماتونو كې د غيرمسلمو چنده ورکول په دوه قسمه دى: منقولات او جائداد، په وړمبئ مسئله كې خو په فتاوى كې څه اختلاف نشته يعنى که يو غيرمسلم خپلې روپۍ پيسې، ډيوه باتۍ، بستره يا درئ جمات ته په نيت د ثواب ورکړى نو دا په جمات كې لګول صحيح دى، په ټولو فتاوؤ كې هم دا خبره ده اوکه د اولس د زور او دباؤ د وجهې نه ورکوى نو دا په جمات كې لګول صحيح نه دى.

او په دويمه مسئله كې يعنى که غيرمسلم څه جائداد جمات ته وقف کړى يا جمات جوړ کړى او مسلمانانو ته ئې ؤسپارى يا په خپله نګرانۍ كې ئې ؤساتى نو په فتاوى كې په دې كې اختلاف دې په بعضو كې ئې دې ته صحيح وئيلي دې او بعضو كې ئې ورته صحيح نه دې وئيلې، 

او د اختلاف وجه داده چه دا خبره ټآکلې شوې ده چه که غير مسلم په نيت د ثواب ورکوى نو صحيح ده په وړمبۍ مسئله كې ددې اصل اعتبار کړلې شوې دې ليکن په دويمه مسئله كېې په دې امر باندې خبره شوې ده چه اعتبار دغيرمسلم رائې او عقيدې لره دې يا دهغه مذهب لره دې؟

 د غير مسلم په رائې كې جمات جوړول دثواب کار کيدې شى خو دهغه مذهب دې ته ثواب نه وائي که د وړمبئ خبرې اعتبار وکړې شى نو وقف صحيح دې او په دويم صورت كې به وقف صحيح نه وى، نو فتاوې كې اختلاف شوې دې په چاكې د اول صورت اعتبار کړې شوې دې او دجواز حکم   ئې پرې لګولې دې او په اکثر فتاوو كې ددويم اعتبار کړلې شوې دې نو د ناجائز حکم ئې پرې لګولې دې .

ليکن فتاوى رشيديه (ص :٥٣٧ جسيم) وغيره كې دي چه هغه به جمات جوړېږي  يعنى حضرت ګنګوهى وغيره د غير مسلم ذاتى رائې لره اعتبار ورکړې دې دهغه مذهب لره ئې اعتبار نه دې ورکړې 

او په امداد الفتاوى (٢/٦٦٧ زکريا) كې ترجيح دويم لره ورکړې دې او دغيرمسلم د مذهب په اعتبار سره جمات جوړول د ثواب کار نه دې نو بس دا وقف صحيح نه دې ليکن چه کله په وړمبئ مسئله كې د هغه ذاتى رائۍ لره اعتبار دې

 نو په دويمې مسئله كې هم دې لره اعتبار ورکول پکار دى لکه چه په کفايت المفتى وغيره كې د وقف د صحيح کيدلو فتوى ئې ورکړې ده .

البته د ثواب نه علاوه يو بل طرف هم په نظر كې ساتل پکار دې هغه دا چه ددې غيرمسلم يا ددۀ د قوم د طرف نه څه د احسان کولو يره نه وى که دا يره وى چه دوې آئنده دا وئيلى شى چه دا جمات مونږ جوړ کړې دې نو په دې وقف كې احتياط پکار دې  دغه رنګې که غيرمسلم په جمات كې ډيره چنده ورکوله او دا يره په كې وه نو بيا هم احتياط کول پکار دې او دا چنده قبلول  نه دې پکار .

او په معمولى څيزونو كې او په لږه چنده كې  دا يره نه وى نو ددې په قبلولو كې څه باک نشته .١٢ (سعيد احمد پالن پورى)

------------------------------

د وقف دجواز او نفاذ دپاره دا شرط دې چه کوم کار دپاره وقف وکړى شى هغه کار دثواب وى او وقف کونکى په ارادې د ثواب سره وقف وکړى نو ديو مسلمان وقف کول ديو جمات يا د دينى مدرسې دپاره صحيح دې 

او دکافر دوقف د جواز دپاره دا شرط دې چه هغه کار دکوم دپاره چه هغه وقف کوى دهغه په عقيده كې هم د ثواب کار وى پس که واقف مذکوره لره مسلمان وګنړلې شى لکه څرنګه چه دهغه د پټې مسلمان کيدلو او د ارکان اسلام په ځائي راوړلو نه معلوميږ‌ى نو دهغه وقف کول د جماتونو او مدرسو دپاره بيشکه صحيح دى اونافذ دى اګر چه هغه دا وائي چه زۀ د خپلو والدينو د طرف نه يعنى هغوى ته د نفع رسولو په نيت سره وقف کووم او دهغه والدين په کفر باندې مړۀ وى ځکه چه واقف مسلمان دې او هم هغه مالک دې هغه ته اختيار دوقف کولو دې د والدينو دطرف نه وئيل دهغه لغو دى په دې وئيلو سره دوقف په جائز کيدلو كې څه شک نه پاتى کيږى خو چه کله واقف خپله مسلمان وګنړلى شى .

البته که واقف مذکور په اعتبار دظاهر سره او د نه اعلان کولو په وجه او د کفر رسمونو کولو په وجه کافرانو كې شامل کړى شى لکه څنګه چه هغه خپله ځان په ظاهره باندې کافرانو كې شامل ظاهروى نو بيادهغه دوقف د صحيح کيدلو دپاره علماء اسلام او فقهاء احناف دا شرط لګولې دې چه دکوم دپاره وقف کوى هغه دکافرانو دعقيدې مطابق هم کار دثواب وى 

غرض داچه مسلمانان او کافران دواړه فريقه ددې د ثواب کيدلو معتقد وى ددې شرط په وجه باندې د کافرانو وقف دجماتونو او مدرسو دپاره صحيح نه دى ځکه چه دکافرانو په مذهب كې جمات او مدرسى جوړل کار دثواب نه دې .اګر که د يو خاص سړى عقيده ددې د ثواب کيدلو وى .

-----------------------------------------------------------

نو دعلامه شامى صاحب د درمختار ددې قول : وان يکون قربة فى ذاته معلوما منجزا لا معلقا په شرح كې ليکى : اى بان يکون من حيث النظر الى ذاته وصورته قربة والمراد ان يحکم الشرع بانه لو صدر من مسلم يکون قربة حملا على انه قصد القربة،لکنه يدخل فيه ما لو وقف الذمى على حج او عمرة مع انه لا يصح ولو اجرى الکلام على ظاهره لا يدخل فيه وقف الذمى على الفقراء لانه لا قربة من الذمى ولوحمل على ان المراد ماکان قربة فى اعتقاد الواقف يدخل فيه وقف الذمى على بيعة مع انه لايصح فتعين ان هذا شرط فى وقف المسلم فقط بخلاف الذمى لما فى البحر وغيره ان شرط وقف الذمى ان يکون قربة عندنا وعندهم فقط او على حج او عمرة فانه قربة عندنا فقط فافاد ان هذا شرط لوقف الذمى فقط لان وقف المسلم لايشترط کونه قربة عندهم بل عندنا کوقفنا على حج وعمرة بخلافه على بيع فانه غيرقربة عندنا بل عندهم الخ([1]) پس مناسبه داده چه واقف مذکور چه په پټه مسلمان دې د خپل اسلام اعلان وکړى او بيا ئې وقف کړى دې دپاره چه دوقف په صحيح کيدلو كې څه شک پاتى نه شى او ملازمانو دپاره په وقف كې چه څه مقرر کيږ‌ى نو دصحيح کيدلو په صورت كې به هغه شرط معتبر کيږى که ملازم هندو وى او که مسلمان ځکه چه شرط دواقف معتبروى .قال فى الدر المختار : وجاز على ذمى لانه قربة الخ ولا شک ان التصدق على اهل الذمة قربة الخ([2]) شامى فقط

---

[1] ) رد المحتارعلى الدرالمختار6/410 كتاب الوقف- شرائط الوقف.

[2] ) الدرمع الرد6/ 412 كتاب الوقف- مطلب: شرائط الواقف معتبرالخ.

1.  
2. د کافر سره کار او مزدوري کول رواه دي ؟
3. ددواړوخطبوپه منځ كې لاس پورته كولوسره دعاغوښتل څنګه دي .
4. سوال :- دجناز ی نه بعدپه اجتمـــاعی صورت سره دعأکول مستحب ده که مکروه؟
5. په فاتحه خوانۍ کې د سورة لوستل جايز دي؟
6. ( ځنې خلق ) مړي سره په کټ کې قرآن شريف کيدي اوهديرې ته يې وړي داڅنګه دي ؟
7. The Comprehensive Library المكتبة الشاملة طرېقه : ېو انځورېز لیکنه
8. آيا خينه ( د ښځې خور ) سره سفر کول رواه دي ؟
9. آيا موسيقی رښتيا هم دبشر دروح غذا ده ؟
10. آيا په آزموينه کې نقل کول په خاصه توګه د انګليسي په مضمون کې چې زده کونکي ته هيڅ ګټه نه لري جايز دی ؟
11. آيا په روژه کې له خپلې ښځې څخه مچې اخستلى شم ؟
12. آيا په کور کې د سپي ساتل جايز دي ؟
13. آیا د جادو یا د تعویض او یا کومه بلی لاری د یو چا په واده یا نکاه کی خنډ پیداکیدای شی
14. آیا د جماع (کورواله ) د پاره کوم مستحب وخت شته ؟
15. آیا د وېښتانو کرل او د مخ سرجري روا ده ؟
16. آیا د پیغمبرانو (ص) د ژوند قصه په فلمونو کی انځورول جواز لری؟
17. آیا د کافر غیبت روا دی او بل که د یو چا نوم وانه خیستل شی او غیبت یی وشی آیا دا هم په غیبت کښي راځی ؟
18. آیا په شریعت کی د همبستر کیدا لپاره کوم ځانګړی وخت،اندازه،حد،…. ټاکل شوی او که څنګه…….؟
19. آیا ښځې ته جايزه ده چې نارينه خياط ته د ګنډلو جامې يوسي ؟
20. اته ۸ رکعته تراوېح کول صحیح دي او کنه؟
21. اخبارونو ، اونیزو، مجلو اونورو مطبوعاتو وارترمخه پیسي ورکول
22. استعمال برس دندان بجاي مسواك
23. استمناء (موټک ) څه حکم لري او په دې اړه ځوان نسل ته څو خبرې
24. اسلام ته د غير مسلمو د دعوت طريقه
25. اسلامی امت د بی شرمه اوفاحشی موسيقی په طوفان کی
26. اسلامی سافٹ وير 2012 {2}چه ډېر ېو عجیبه سافټ وېر دې دونلوډ او معلوماتو لپاره لاندې کلیک کړې
27. اعلان كردن چنده يعنى خواست در مساجد
28. الشیخ امیرحسین باچا حرام مال اودهوکه
29. الشیخ امیرحسین باچا زنانوته بیان
30. الشیخ سید عبد السلام رستمی پشتو بیان موضوع : عقيدة التوحيد والرد على الشبهات الشركية
31. الشیخ عبدالسلام: لفظي ترجمه{18}پاره
32. الشیخ عبدالسلام: لفظي ترجمه{26}پاره
33. الشیخ عبدالسلام: لفظي ترجمه{30}پاره
34. الشیخ غلام الرحمن څه حصه د درس قرآن او څه حصه د درس حدیث
35. امام په رکوع كې وو چه يوسړى راغى نوهغه تکبير تحريمه سره درکوع ته لاړشي اوکه درکوع تکبير هم ووايي ؟
36. انزال روکنے کے خطرناک تتائج
37. اهم ترينه مسئله د توحيد ده
38. اهم ترينه مسئله د توحيد ده (دوهمه برخه)
39. اهم ترينه مسئله د توحيد ده (لومړی برخه)
40. اى علماوؤ تاسو ته وايم
41. ايا د انټرنټ او يا موبایل له لارې د نامحرم هلک او نامحرمې نجلۍ اړيكې ، محاوره او خبرې اترې روا دې او كه ناروا ؟
42. ايټم ټيكنالوجي د قران په رڼا كې
43. ای خورې. ته خو يې يوځل ولوله
44. ای سيګرټي{} هڅه وکړه چې له دې ناوړه عادت څخه ځان وژغورې
45. ای ګناهکاره : آيا ته پوهيږې چې ګناه ستا سره څه کوي ؟
46. بسته كردن ساعت به كدام دست بايد باشد
47. بند كردن اولاد توسط عمليات جراحي ) نس بندي(
48. بولنا Hello موبائل پر «
49. بیرېشه او بی ګیرې هلکانو سره یارانه او دوستانه په شریعت کښی جائز او که نا جائز ېو تفصیلی وضا حت
50. تاسو خپله هم تر يوه حده کولي شي له ځانه سره مرسته وکړي
51. تعليم يافته زوی د والدينو لپاره بهترين اشتهار دی
52. تفهیم القران په پښتو ژبه کښی مکمل شبږ جلده مولانا ابو الاعلی مودودی صاحب
53. تولو ته سلامونه ډالی کووم. کرانه زما پوشتنه داده چی د اسلام له نظره د جنازی نه بعد دایره شته او کنه ؟
54. جنازې سره جاى نماز وړل څنګه دي ؟
55. حسن بصري رح فرمائي: چې په سپي کې لس ښه عادتونه داسي دي
56. خاوند د خپلې مېرمنې د رضا کولو او خوشالولو له پاره دروغ ويلي شي؟
57. خاوند د ديرشو {30} کلونو لپاره بندي شو اوښځه صبر نه شي کولاى نونکاح فسخ کيداى شي
58. خوش آواز قاری په آوازذ کښی آنلائن نورانی قاعدہ زده کړې بغیر دڅه معاوضئ او فیس نه
59. خپلی ښځی سره د جنسي اړيکو اغیزا د بدن په سلامتيا باندې
60. خپلې وفات شوې ښځې ته کتل اوغسل ورکول خاوندلپاره جائزدي اوکه نه ؟
61. د اختر په ورځ زيارت ، فاتحه خاواني او مېلې کول څه حکم لري ؟
62. د اسلامې تجارت دريم اصل دنرخونوآزاد پريښودل دی
63. د افغانۍ نوي نوټونه په لوړ قيمت اخيستل څه حکم لري ؟
64. د امريکايي سندرغاړي د اسلام راوړلو قصه (لومړۍ برخه)
65. د بدل واده او نکاح { شغار } جايز دي او که نه ?
66. د بدې يا خطرناکې خاتمې او پايلې اسباب په غور يې تر پايه ولولئ
67. د تجارت د ترغيب د پاره اعلانات او د سوغاتونو ويشل څه حکم لري ؟
68. د تخرګو او شرمګا د ويښتانو په اړه پوښتنه
69. د تعويذ ځړول څه حکم لري ؟
70. د جماع يا کوروالي په وخت کې يو د بل عورت ته کتل څه حکم لري ؟
71. د حاجيانو استقبال کول او خلکو ته ډوډې ورکول شرعاً څه حکم لري ؟
72. د حمل مخنېوئ ، د حمل يا جنين د قتل سزا او نور مهم احکام
73. د حمل په وخت جماع کول شرعي ممانعت لري او که نه ؟
74. د حيض په حالت کې د قرآنکريم د تعليم ورکول جايز دي ؟
75. د خاوند د اجازې بغير آرايشګاه ته تلل
76. د خاوند په کور کې د چا څخه حجاب کول په کار دي ؟
77. د خلاصون له پاره دوې جينکۍ ورکوي، دا کار د شرعې ښوونو له مخې روا دي؟
78. د خوشحالي او استقبال د پاره په غاړه کې ګلان اچول څنګه دي ؟
79. د داکتر دپاره د انسان د عورت معائنه كول جايز دي ؟
80. د رسول الله صلی الله علیه وسلم خولي څه راز وه او آيا قراقلي پر سر کول جايز دي ؟
81. د رهنمای معاملات ( پراپرټي ) واله لپاره د کميشن اخيستل جايز دي ؟
82. د رکعت نيولو په نيت جومات ته منډې وهل څه حکم لري
83. د زنا او لواطت د بی شرمه عمل خطرناکی پايلی
84. د زناکارو د پاره سخته سزا او خطرناکې پايلې
85. د زيارت کولو طريقه او بل دا چې آيا مړي اوري ؟
86. د زکات نه ورکوونکو ته ډير سخت دردوونکی غذابونه
87. د سلمانی د لور سره واده کول جايز دي ؟
88. د سهار د لمانځه د ترک کولو وعيدونه
89. د سهار د لمانځه وروسته خوب کول څه حکم لري ؟
90. د سهار وختي پا څيدو ګټې د اسلام او طب له نظره
91. د شيخ احمد په نوم خوب او خبر يا وصيت درواغ او ګمراه کونکی دی
92. د شپې لخوا جارو وهلو او نوکانو پرې کولو کې څه نقصان شته ؟
93. د طلاق اختيار ولې ښځې ته نه وركوه ښځه بېچاره كه مجبوره شي نو بيا به څه كوي ?
94. د عشقي فلمونو او ناولونو کتل هم زنا ده
95. د عقد نکاح (ګوژدې ) وروسته له ميرمنې سره تېلېفوني خبرې جايزې دي ؟
96. د غير مسلم سره مصافحه يا په لاسونو ستړي مشي کول خه حکم لری? لطفا تفصیلی خواب راکری
97. د فحشا او بدکارۍ (زنا او لواطت) زيانونه
98. د فيسبوک ځوانانو ته د اسلامې لارښود څو نصيحتونه
99. د قرآنکريم په تعليم ،اذان او امامت اجرت اخستل روا دي ؟
100. د قرباني د څرمنو مصرف يعني د لګښت ځايونه